Dünya tarihinde birçok salgın yaşanmış, bu salgınlar sonucunda milyonlarca insan ölmüştür.
Tıbbın günümüzdeki kadar gelişmemiş olması ve salgınlara karantina uygulanmaması geçmişte ölüm oranlarını katlamıştır.
Şimdi dünya tarihindeki en önemli salgınlara birlikte göz atalım.
Üzerinde duracağımız ilk salgın HONG KONG GRİBİdir
Honk honk gribi 1968 yılında görülmüş ve hastalığa a tipi bir virüs neden olmuştur.
Yeni virüs kuş gribi virüslerinden biri olan H2N2’nin genlerini içeriyordu.
Hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması 4-5 gün arasında değişiyordu ve hastalık nedeniyle ölüm olasılığı 65 yaş üzerindeki kişiler için daha yüksekti.
Bu salgın sonrası yaklaşık 2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.
Virüsün ABD’ye sıçraması ve hızla yayılmasından bir ay sonra aşı bulundu ve salgın kontrol altına alındı.
ikinci salgın SUÇİÇEĞİ salgınıdır.
15. yüzyılda Avrupalılar yeni dünyayı keşfetti.
Amerika kıtasındaki yerliler ile temas kuran Avrupalı kaşifler, beraberlerinde getirdikleri virüs ve bakterileri buradaki insanlara bulaştırdılar.
Suçiçeği halihazırda zaten Avrupa’nın üçte birini yok etmişti, ancak bağışıklık sistemleri Avrupalılar gibi gelişmemiş olan ve ilaçları da yetersiz kalan Amerikan yerlilerinin hiçbir şansı yoktu.
Milyonlarca insan öldü ve o dönem yerli nüfusun yüzde 90’ı yok oldu.
Bilim insanlarının yaptığı araştırma, yalnızca 15. yyda, bölge nüfusunun 60 milyondan 6 milyona düştüğünü gösterdi.
Bu durum Amerika kıtasının Avrupalılarca koloni haline getirilmesini son derece kolaylaştırdı.
19. yüzyılın başına kadar toplamda her iki Amerikan yerlisinden biri Avrupa’dan gelen hastalıklar nedeniyle öldü.
KOLERA SALGINLARI
İlk kolera salgını 1817-1823 yılları arasında yaşandı. 110 bin kişinin ölmüştür. S
onrasında yaşanan kolera salgını ise 1829- 1849 yılları arası görüldü. Bu salgında ölenlerin sayısı 200 bin olarak tahmin ediliyor.
1863-1879 yılları arasında yaşanan kolera salgınında ölenlerin sayısının 700 bine ulaşmıştır.
1881-1896 yılları arasında gerçekleşen kolera salgınında ise ölüm sayısı yaklaşık 1 milyon olarak düşünülüyor.
Diğer bir kolera salgını ise 1899-1923 yıllarında gerçekleşti. Tahmini ölüm sayısı ise 1,5 milyondur.
1961 yılında görülmeye başlayan kolera salgınında ise 550 bin kişinin öldüğü varsayılıyor.
1957 yılında yine bir grip dünyayı tehdit ediyordu.
Grip deyip geçmeyin, normal hali bile her gün binlerce insanın hayatına mal olabiliyor. 1957 yılında Çin‘den başlayarak, Uzakdoğuya daha sonra da Avustralya, Amerika ve Avrupaya yayılmış olmasından ötürü bu adla anılmaktadır. Asya gribinden ölenlerin sayısının 24 milyon olduğu tahmin ediliyor.
Dünya tarihinin en büyük griplerinden biri ise İSPANYOL GRİBİdir
Türkçe’de 1918’den itibaren “İspanyol nezlesi” deyimi kullanılsa da son yıllarda kuş gribi salgını nedeniyle dünya basınında tekrar adından söz edilen hastalık, “İspanyol gribi” olarak anılıyor.
İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesi, 1918 – 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır.
İspanyol Gribi, 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın (o dönemde yaşayan nüfusunun %15’i) ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgını olmuştur.
İspanyol Gribinin bir özelliği, zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemesidir.
Birinci Dünya Savaşı’nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış, hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur.
HIV / AIDS
HIV‘in ilk kez 1960 yılında ortaya çıktığının bilinmesine rağmen bu dönem “sessiz dönem” olarak adlandırılıyor.
1970’li yıllarda yayılımı tıp dünyasının dikkatini çekmeye başladı ve maymunlarda görülen SIV (Simian Bağışıklık Eksikliği Virüsü)’nün HIV virüsüne çok benzediği görüldü. Ancak uzun yıllar boyunca Afrika‘nın uzak bölgelerinde sınırlı kaldı.
Daha sonra virüs bütün dünyaya yayıldı.
Dünya üzerinde 36,9 milyon kişinin HIV ile birlikte yaşadığı belirtiliyor.
2017 yılında, HIV ilişkili sebeplerden 940 bin ölüm ve 1,8 milyon yeni HIV enfeksiyonu vakası tespit edildi.
Dünya Sağlık Örgütü‘nün verdiği rakamlara göre şu ana kadar HIV/AIDS nedenli ölüm sayısı 32 milyondan fazladır.
KARA VEBA
Kara Ölüm ya da Kara Veba olarak bilinen bu salgın 1340’lı ve1350’li yılları kapsar Avrupa’da büyük yıkıma yol açmıştır.
Asya’nın güney batısında başlayarak 1340’lı yılların sonlarında Avrupa’ya ulaştı. Salgına Yersinia pestis adı verilen bir bakterinin yol açtığı tahmin ediliyor.
Bu bakteri fareler ve pirelerle taşınmıştır.
Salgın sebepli can kaybının 200 milyona ulaştığı düşünülüyor.
Nüfusun yüzde 30’unu öldüren çok büyük bir salgındı.
14. yüzyılda Avrupa’yı yerle bir etti.
JUSTİNYEN VEBA SALGINI
541-542 yılları arasında Bizans İmparatorluğu, ama özellikle başkenti Konstantinopolis’i, Sasani İmparatorluğu, Akdeniz etrafında bulunan liman şehirlerini etkileyen bu salgın tarihteki en büyük veba salgınlarından biri olarak gösteriliyor.
İlk salgında yaklaşık 25 milyon sonra gelen 200 yıl boyunca tekrarlarında 50 milyon kişinin öldüğü tahmin ediliyor.
Toplamda 100 milyon kişinin bu salgın sonrası öldüğü düşünülüyor.
Salgında nüfusun %40’ı hayatını kaybetmiştir.
Ve Corona virüsü, elimizdeki verilere göre dünyanın en büyük salgınları arasına girmedi henüz ama birkaç yıl sonra virüsün asıl etkisi ortaya çıkacaktır.
Tüm dünyayı etkisi altına alan corona virüsü 2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktı. Wuhan şehrindeki “Huanan” isimli bir deniz ve et ürünleri pazarından kaynaklandığı düşünülen yeni virüsün, daha önceki yıllarda salgına neden olan SARS ve MERS gibi korona tipi virüs ailesine mensup olduğu belirtiliyor.
Nisan 2020 tarihi itibariyle Dünyada vakıa sayısı 3 milyonu aştı.
Bu tarih itibariyle de Dünyada yaklaşık 100 000 kişi salgından hayatını kaybetti. Umuyoruz bu rakam milyonları bulmaz.